Artxiboak hilabeteka: uztaila 2019

Kristianismoaren eragina euskaran eta euskal kulturan

Bittorrek hainbat kontu aipatzen dauz: “bake” berba bere ustean “bage” berbagaz eduki ahal dauan lotura, “ara” erroa… –Zer nolako eragina izan zuen kristautasunak gurean indarrean zegoen euskaran, euskal kulturan, arbasoen sinesmenetan? Hori jakiteko ez dago asmakizunetan ibili beharrik ezta igarlea … Irakurtzen jarraitu

Filosofia-Mundu Ikuskera atalean publikatua | , , , hitzekin laburtua | Iruzkin bat utzi

Euskaldunen kosmoikuskera: ura, sua eta zuraitza (eta abar)

“Urtea” berbaren atzean dagoan ikuskera, “sua”, “zuraitza”, “saratsa” 1.- Urtea –Lehen erran didazu “urte” kontzeptua urari baino eguzkiari loturik dagoela gehiago. Zer erraiten ahal dugu horretaz? Gure arteko jakintsuek edo euskal eruditoek ahobetean esaten dute “urte” hitzaren esanahia “período de … Irakurtzen jarraitu

Filosofia-Mundu Ikuskera atalean publikatua | , , , hitzekin laburtua | Iruzkin bat utzi

Mendebaldeko euskalkien aintzinatasuna. Bizkaiko euskalkia eta aintzinateko euskara

Bittorrek “bizkaiera” baino “mendebaldeko euskerea” gurago eban. Bere eritziz, euskalki zaharrenetakoa zan –Eremu nahiko labankorrean sartzen ari bagara ere, zerbait erraiten ahal dugu mendebaldeko euskalkien aintzinatasunaz, Bizkaiko euskalkia eta aintzinateko euskaraz? Mendebaldeko euskalkia esaten dugunean, euskalari batzuentzat zerbait arraroa dan … Irakurtzen jarraitu

Filosofia-Mundu Ikuskera atalean publikatua | , hitzekin laburtua | Iruzkin bat utzi

Zenbakien Euskal Unibertsoa

Zenbakiaren izen zaharra “gar” izan zala, 20 adierazkoteko Dimako eta Azpeitiako borobila, gure zero “huts” baino “bat ere ez” dela, etab. –Hainbatetan erran duzunez, arlo honetaz hamaika gauza idatzi izan da, baina bertzelakoa da zenbaki bakoitzaren baitan, era sakonean, benetan … Irakurtzen jarraitu

Filosofia-Mundu Ikuskera atalean publikatua | , , , hitzekin laburtua | Iruzkin bat utzi

Koloreen mundua euskaldunen artean

bittorrek dino euskal munduan lau kolore nagusi ditugula: baltza (iluntasuna), zuria (argitasuna), gorria (suaren kolorea) eta urdina (urarena). Gaur, gehien lausotu zaigun arloa izan daiteke koloreen arlo hau. Kanpotik etorritakoen eragina oso handia izan dala dirudi. Ni gaztetxoa nintzenetik hona … Irakurtzen jarraitu

Filosofia-Mundu Ikuskera atalean publikatua | , , , , , hitzekin laburtua | Iruzkin bat utzi

Mediterraneo inguruko zibilizazio zaharrak: Sumeria, Urartu, Egipto, Georgia, Armenia, Helade…

Bittorren eritziz, gure kultura eta hizkuntza antzinako beste zibilizazioekaz lotuta dagoz Aspaldiko denboran, aintzinatean, Mediterraneoan zehar kultura, zibilizazio hedatu bat izan zala dirudi, eta hori euskal munduari loturik dagoela ere… Euskal munduari dagokionez, “etnia isla”, “lengua isla” eta horrelako eritziak … Irakurtzen jarraitu

Filosofia-Mundu Ikuskera atalean publikatua | , hitzekin laburtua | Iruzkin bat utzi

Egun eta hilabeteen izenak euskaldunen artean

Egunen esanahiak, hilabeteenak, urtaroenak… oso lan interesgarria, eguneroko berbak hobeto ulertzeko Arlo oso interesgarria dugu izen hauena. Gaur egun sortaldetik sartaldera bereiztasunak diren arren, guztiak osotasun batean ikertuz gero, argiro ikusten da badagoela zentzu filosofiko sakon eta handi bat guzti … Irakurtzen jarraitu

Filosofia-Mundu Ikuskera atalean publikatua | , , , , , , , , hitzekin laburtua | Iruzkin bat utzi

Bi iberiak

Kaukasoko iberia, Erromako “T-iber”, Serbiako “Ibar”, “Ebro”… –Geografia dela eta, bi Iberia omen dira. Zer diozu? Bai, horrela da. Aintzinako Iberia, Georgia (Sakartuelos, bertako hizkuntzan) eta hemengoa (Iberia penintsula). Gai oso erabilia izaten da egunkarietan eta, gauza bitxi bezela. Duela … Irakurtzen jarraitu

Filosofia-Mundu Ikuskera atalean publikatua | , hitzekin laburtua | Iruzkin bat utzi

Hiru zuhaitzen kultura

Artikulu honetan Bittorrek aretxa, lizarra eta urkia geure hiru arbola sakratuak dirala diosku. Lehenengo biak dirala esatea ez da harritzekoa baina urkia sakratua izan zala esatea, ezezaguna zan. Atlantikoaren beste aldean erantzuna topau dogu. –Alta, euskal kultura zaharra hiru zuhaitzen … Irakurtzen jarraitu

Filosofia-Mundu Ikuskera atalean publikatua | , , , , , hitzekin laburtua | Iruzkin bat utzi

Euskaldunen erlijio zaharra

Oso artikulu interesgarria, gauza bitxi asko aipatzen diralako: erlijio zaharrean bagilako sanjuan sua oso garrantzitsua zala, “akelarreak” “okelerreak” zirala, hau da, kanpoan egiten ziran jaiak, etab. –Zer daukagu erraiteko euskaldunon erlijio zaharraren gainean? Orain arte gai honi buruz hitz egitea … Irakurtzen jarraitu

Filosofia-Mundu Ikuskera atalean publikatua | , , , , hitzekin laburtua | Iruzkin bat utzi